Event Agenda
Sed cautela nimia in peiores haeserat plagas, ut narrabimus postea, aemulis consarcinantibus insidias graves apud Constantium, cetera medium principem sed siquid auribus eius huius modi quivis infudisset ignotus, acerbum et inplacabilem et in hoc causarum titulo dissimilem sui
September 21, 2021
11:30
11:30 - 15:50
Beautiful News: Citizens of the World - Tatiana Espinosa
Forest engineer Tatiana Espinosa leads the Arbio Peru project , a proposal for forest conservation in one of the most deforested regions in the country, which has earned her international recognition.
11:30 - 03:50
Protecting Nature for Good
How a massive, big-picture approach to conserve Brazil’s Amazon helped define a new way to save nature.
11:30 - 03:50
Survival Revolution: The Kayapo Identity
The Kayapó indigenous people maintain legal control over an area of 26 million acres of tropical forest and savanna in the southeastern Amazon region of Brazil. With their deep and spirited connection to nature, they play a crucial role in preventing the acceleration of deforestation in the region
12:00
12:00 - 02:00
Amazon Undercover
Direction and Production: Estevão Ciavatta
Coproduction: Pindorama Filmes and Imazon
Duration | Country of production | Year: 72 min | Brazil | 2020
Due to the failure of the Brazilian government to protect the Amazon, Cacique Juarez Saw Munduruku leads an unprecedented union of indigenous and riverside people to save the forest confronting land grabbers and illegal deforestation.
Estevão Ciavatta (Pindorama Filmes)
12:00 - 02:00
Amazônia Sociedade Anônima
Direction and Production: Estevão Ciavatta
Coproduction: Pindorama Filmes and Imazon
Duration | Country of production | Year: 72 min | Brazil | 2020
Due to the failure of the Brazilian government to protect the Amazon, Cacique Juarez Saw Munduruku leads an unprecedented union of indigenous and riverside people to save the forest confronting land grabbers and illegal deforestation.
Estevão Ciavatta (Pindorama Filmes)
12:00 - 02:00
El Sendero de la Anaconda
Alessandro AnguloBrandestini (Laberinto Cine and TV)
12:00 - 02:00
Purús - Manu: latidos de la selva
Recorriendo el sobrecogedor paisaje del Río Purús, ubicado al extremo norte del departamento de Ucayali, encontramos en sus márgenes 45 comunidades de 13 etnias diferentes que conviven en estrecho y cotidiano vínculo con el río y con la naturaleza. De la mano de Alfredo del Águila, indígena sharanahua, de 45 años, líder de la comunidad de Santa Margarita, viajaremos a través de sus relatos, anécdotas y encuentros con otros personajes, como los guardaparques de la etnia Shipibo y Yine, del puesto de control limítrofe ubicado en el Río Tahuamanu, quienes se encargan de cuidar una de las reservas territoriales donde los hermanos no contactados, habitan libremente. https://www.retinalatina.org/video/purus-manu/
Dirección y producción: Héctor Gálvez Campos
Duración | País de producción | Año: 51 min | 2014 | Perú
12:00 - 02:00
The Path of the Anaconda
Alessandro AnguloBrandestini (Laberinto Cine and TV)
12:00 - 02:00
Vestimenta Sapara
"Por siglos, la gente del pueblo Sapara en el ecuador, confexionó su ropa a partir del tejido resistente y natural que les regaló la serva amazónica. Hoy las comunidades se han acostumbrado a la ropa comercial y han dejado de lado esta indumentaria tradicional.
Tumbar, pelar y golpear, es el proceso por el cual se “doma” la dura corteza del árbol llanchama, para transformarla en materia textil. Aunque parece simple, se requiere un equipo de alrededor de 7 hombres y varios días de trabajo para elaborar este producto que actualmente es poco valorado en el mercado.
Arturo Santi de la comunidad Sandyaku, heredero de ese conocimiento milenario, lo transmite a los jóvenes para que preserven esta técnica milenaria que bien puede ofrecer una alternativa sustentable para el futuro."
12:30 - 14:00
A Amazônia não se pode salvar sozinha: Conexões entre a Amazônia e os biomas vizinhos
Esta sessão explorará as diversas interconexões biofísicas e socioeconômicas que existem entre a Amazônia e seus biomas vizinhos: Cerrado, Chiquitanía, Paramos e Altos Andes. O objetivo dessa sessão é identificar as ameaças e compensações decorrentes de pressões e intervenções nesses biomas, bem como soluções potenciais que podem conduzir a uma mudança transformacional. Os palestrantes discutirão os desafios associados a essas conexões e refletirão sobre as lições aprendidas com as experiências bem-sucedidas na Colômbia, Brasil, Paraguai, Equador e Bolívia.
BernardCrabbé (European Commission)IsabelFigueiredo (ISPN Instituto Sociedade, População e Natureza)Marcela Galvis Hernandez (Instituto Humboldt)LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))Karim Musálem (WWF)ManuelSerrano Davila (FAO)Dayske Shoji (Gobierno Autónomo Departamental de Santa Cruz (GAD SCRZ))
12:30 - 14:00
Acciones colaborativas para la prosperidad rural y conservación de la biodiversidad en Perú
En esta sesión se presentarán los resultados de una intervención integrada desarrollada en el paisaje prioritario de la región de San Martín y se destacará el liderazgo de los pequeños agricultores en la mitigación del cambio climático y la conservación de la biodiversidad. Creado conjuntamente con actores públicos, privados y locales, el modelo de San Martín combina soluciones climáticas naturales (incluyendo la conservación, la restauración y los sistemas agroforestales) con la producción de productos básicos orientados al mercado para mejorar los medios de vida, promover la agricultura sostenible y la creación de valor.
TITO JOSIP JAIME HIDALGO (Gobierno Regional San Martín)Lisida Ichuiza Tapullima (Warmi Awadora)Javier Martinez Ocaña (Rainforest Alliance)Clever Rojas Hernandez (NORANDINO)WalterSangama Sangama (Federación de Pueblos Indígenas Kichwas de la región San Martín (FEPIKRESAM))
12:30 - 14:00
Ações de colaboração para a prosperidade rural e conservação da biodiversidade no Peru
Esta sessão apresentará os resultados de uma intervenção integrada desenvolvida na paisagem prioritária da região de San Martín e destacará a liderança dos pequenos agricultores na mitigação das mudanças climáticas e conservação da biodiversidade. Cocriado com agentes públicos, privados e locais, o modelo San Martín combina soluções climáticas naturais (incluindo conservação, restauração e sistemas agroflorestais) com a produção de commodities voltada para o mercado para melhorar os meios de subsistência, promover a agricultura sustentável e a criação de valor.
TITO JOSIP JAIME HIDALGO (Gobierno Regional San Martín)Lisida Ichuiza Tapullima (Warmi Awadora)Javier Martinez Ocaña (Rainforest Alliance)Clever Rojas Hernandez (NORANDINO)WalterSangama Sangama (Federación de Pueblos Indígenas Kichwas de la región San Martín (FEPIKRESAM))
12:30 - 14:00
Can we save the Amazon alone? Connections between the Amazon and its neighboring biomes
This session will explore the diverse biophysical and socio-economic interconnections that exist between the Amazon and its neighboring biomes, namely the Cerrado, Chiquitanía, Paramos and High Andes. It aims to identify the threats and tradeoffs deriving from pressures and interventions in these biomes, as well as potential solutions that could drive transformational change. Panelists will discuss the challenges associated to such connections and reflect on lessons steaming from successful experiences in Colombia, Brazil, Paraguay, Ecuador and Bolivia.
BernardCrabbé (European Commission)IsabelFigueiredo (ISPN Instituto Sociedade, População e Natureza)Marcela Galvis Hernandez (Instituto Humboldt)LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))Karim Musálem (WWF)ManuelSerrano Davila (FAO)Dayske Shoji (Gobierno Autónomo Departamental de Santa Cruz (GAD SCRZ))
12:30 - 14:00
Collaborative actions for rural prosperity and biodiversity conservation in Peru
This session will showcase findings from an integrated intervention developed in the priority landscape of the San Martín region and spotlight the leadership of smallholder farmers in mitigating climate change and conserving biodiversity. Co-created with public, private and local actors, the San Martín model combines natural climate solutions (including conservation, restoration and agroforestry) with market-driven commodity production to enhance livelihoods, promote sustainable agriculture and value creation.
TITO JOSIP JAIME HIDALGO (Gobierno Regional San Martín)Lisida Ichuiza Tapullima (Warmi Awadora)Javier Martinez Ocaña (Rainforest Alliance)Clever Rojas Hernandez (NORANDINO)WalterSangama Sangama (Federación de Pueblos Indígenas Kichwas de la región San Martín (FEPIKRESAM))
12:30 - 14:00
Como a diversidade funcional ppode promover o convívio?
O projeto PRODIGY se baseia na hipótese de que a gestão da diversidade funcional baseada no conhecimento aumenta a resiliência social e ecossistêmica. Através desta lente, a resiliência é entendida como a capacidade de resistir, recuperar e aprender com as perturbações externas. Durante esta sessão, a equipe do projeto PRODIGY explorará esta idéia a partir da perspectiva de parceiros e interessados no sudoeste da Amazônia (Brasil, Bolívia, Peru). Seus conhecimentos serão apresentados como uma ilustração de uma cascata de pontos de ruptura, que vão desde a diversidade dos solos até o impacto dos serviços ecossistêmicos na economia, coesão social na sociedade e processos climáticos regionais. Juntos, os membros do painel explorarão como a comunicação transfronteiriça entre cientistas, atores locais e atores internacionais pode impulsionar a Agenda Global.


JürgenBöhnerJanBörnerJensBoyJairCostaIhinoElco Terrazas ChaoIrvingFoster Brown (Woodwell Climate Research Center)RebeccaFroese (University of Koblenz-Landau, project PRODIGY)OliverFrör (University of Koblenz-Landau, Germany, PRODIGY project)BenignoHerreraMarcusHornHermannJungkunst (PRODIGY)JorgeNacimentoClaudiaPinzón (PRODIGY)Bernardo HuancaQuispe (Asociación Yanaoca, El Progreso, Perú)RüdigerSchaldach (PRODIGY)RegineSchönenberg (PRODIGY)GáliaSelayaRolandValarezoIvánVillafuerte
12:30 - 14:00
How can functional diversity foster conviviality?
The PRODIGY project centres on the hypothesis that knowledge-based functional diversity management increases societal and ecosystem resilience. Through this lens, resilience is understood as the capacity to resist, recover and learn from external perturbations. During this session, the PRODIGY project team will explore this idea from the perspective of partners and stakeholders in southwestern Amazônia (Brazil, Bolivia, Peru). Their knowledge will be presented as an illustration of a cascade of tipping points, ranging from diversity in soils to the impact of ecosystem services on the economy, social cohesion in society, and regional climatic processes. Together, panellists will explore how transboundary communication between scientists, local actors and international actors can drive the Global Agenda forward.


JürgenBöhnerJanBörnerJensBoyJairCostaIhinoElco Terrazas ChaoIrvingFoster Brown (Woodwell Climate Research Center)RebeccaFroese (University of Koblenz-Landau, project PRODIGY)OliverFrör (University of Koblenz-Landau, Germany, PRODIGY project)BenignoHerreraMarcusHornHermannJungkunst (PRODIGY)JorgeNacimentoClaudiaPinzón (PRODIGY)Bernardo HuancaQuispe (Asociación Yanaoca, El Progreso, Perú)RüdigerSchaldach (PRODIGY)RegineSchönenberg (PRODIGY)GáliaSelayaRolandValarezoIvánVillafuerte
12:30 - 14:00
La Amazonia no se puede salvar sola: Conexiones entre la Amazonía y los biomas vecinos
Esta sesión propone una reflexión acerca de las interconexiones biofísicas y socioeconómicas entre la Amazonía y sus biomas vecinos, específicamente el Cerrado, la Chiquitanía, el Páramo y los Andes. Su objetivo es identificar las amenazas y relaciones de intercambio que se derivan de las presiones e intervenciones en los biomas vecinos, así como las posibles soluciones que podrían impulsar cambios transformadores en la región. Los panelistas de esta sesión discutirán los desafíos relacionados con estas interconexiones y reflexionarán sobre las lecciones derivadas de experiencias exitosas en Colombia, Brasil, Paraguay, Ecuador y Bolivia.
BernardCrabbé (European Commission)IsabelFigueiredo (ISPN Instituto Sociedade, População e Natureza)Marcela Galvis Hernandez (Instituto Humboldt)LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))Karim Musálem (WWF)ManuelSerrano Davila (FAO)Dayske Shoji (Gobierno Autónomo Departamental de Santa Cruz (GAD SCRZ))
12:30 - 14:00
¿Cómo puede la diversidad funcional fomentar la convivencia?
Trabajamos con la hipótesis de que la gestión de la diversidad funcional basada en el conocimiento aumenta la resiliencia de la sociedad y de los ecosistemas. Entendemos la resiliencia como la capacidad de resistir, recuperarse y aprender de las perturbaciones externas. Durante esta sesión exploramos esta idea a través de la lente de los pueblos del suroeste de la Amazonia. Este conocimiento se presentará dentro de una cascada de puntos de ruptura, que van desde la diversidad en los suelos hasta el impacto de los servicios ecosistémicos en la economía, la cohesión social en la sociedad y los procesos climáticos regionales. Durante esta sesión queremos mostrar la importancia de la comunicación entre la comunidad científica, los actores locales y los actores internacionales que impulsan la agenda global.


JürgenBöhnerJanBörnerJensBoyJairCostaIhinoElco Terrazas ChaoIrvingFoster Brown (Woodwell Climate Research Center)RebeccaFroese (University of Koblenz-Landau, project PRODIGY)OliverFrör (University of Koblenz-Landau, Germany, PRODIGY project)BenignoHerreraMarcusHornHermannJungkunst (PRODIGY)JorgeNacimentoClaudiaPinzón (PRODIGY)Bernardo HuancaQuispe (Asociación Yanaoca, El Progreso, Perú)RüdigerSchaldach (PRODIGY)RegineSchönenberg (PRODIGY)GáliaSelayaRolandValarezoIvánVillafuerte
14:00
14:00 - 14:30
Could Amazon deforestation trigger a climate tipping point?
The Amazon is the world’s largest and most biodiverse tropical rainforest – but could deforestation push it past a tipping point? Scientists believe that could happen within the next 20 years, with dire consequences for the climate. Here’s all you need to know about Amazon dieback, plus the Gulf Stream, the West Antarctic ice sheet and other climate tipping points.
This session will be in English
--
If the Amazon rainforest were a country, it would be the seventh largest in the world.
Spanning nine countries across South America, it covers around 5.5 million square kilometers, which makes it almost twice the size of India.
The Amazon is home to at least 10% of all known species on the entire planet, along with around 30 million people from more than 350 different ethnic groups.
It’s also one of our most important defenses against climate change, storing up to 200 billion tons of carbon, which is roughly five years’ worth of global carbon emissions from the burning of fossil fuels.
But humans are slowly tearing it down. About 18% of the Amazon has already been destroyed, and many scientists now believe we could soon reach a tipping point where the Amazon starts to dry up and can no longer function as a rainforest.
Chapter: Amazon dieback (0:48)
So, what would that mean for its people, for wildlife – and for the rest of the world?
As the word suggests, a rainforest is a mostly evergreen forest that gets large amounts of rainfall. Rainforests are found on every continent except Antarctica, from the Amazon in South America to the Congo Rainforest in Central Africa to the various rainforests of Southeast Asia and New Guinea. They’re home to more than half of the world’s known species – despite covering just 6% of the Earth’s surface.
There are two types of rainforest: temperate and tropical, and the world’s largest tropical rainforest is – you guessed it – the Amazon.
Now, the way that rainforests can sustain themselves is that they’re often self-watering. Tropical rainforests are hot and humid, and that humidity leads to frequent and intense rainfall. Plants soak up that rainwater and then release it back into the atmosphere through evaporation and transpiration. So, rainfall and humidity help sustain the rainforest, but at the same time, the rainforest also helps keep the climate rainy and humid. In fact, rainforests can generate up to 75% of their own rain.
But what happens when a rainforest gets cut down? Deforestation is one of the biggest threats to rainforests across the globe. The Amazon has already lost 18% of its tree cover, and it’s losing an extra 1% roughly every three years. Some of the main drivers include logging, ranching, mining and agriculture.
Scientists fear that the Amazon could soon hit a tipping point where it starts to permanently dry out. Here’s how that would work: fewer trees means less transpiration, and once tree cover drops below a certain point, the rainforest will no longer produce enough rainfall to sustain itself. So, in as little as 15 to 20 years’ time, we could see large parts of the Amazon start to turn from a rainforest into a much drier ecosystem with far fewer trees, in a process known as ‘dieback.’
That would release huge amounts of carbon dioxide into the atmosphere, contributing to climate change. It would also mean the loss of biodiversity and ecosystem services like pollination, clean water and recreation, which would have drastic consequences even thousands of kilometers away.
That’s because the trees in the Amazon provide moisture that gets carried by the wind across the Americas and perhaps even as far as the midwestern US. So, the collapse of the Amazon could lead to more frequent droughts and lower crop yields across the Western Hemisphere.
These changes could cause trillions of dollars in damage to the global economy – and they could take centuries to reverse, if they can be reversed at all.
Chapter: What are climate tipping points? (3:24)
Amazon dieback is a prime example of what’s known as a climate tipping point: a small shift in the climate system that could have drastic long-term consequences for the entire planet.
You can think of it like a game of Jenga: as the Earth’s temperature rises, we’re removing blocks from the tower and placing them on top, causing it to become increasingly unstable, until eventually, the tower can no longer support itself and collapses.
In 2019, a team of climate scientists identified nine key tipping points in the climate system, from Amazon dieback to the loss of coral reefs to the melting of Arctic permafrost. Crossing any one of these thresholds would most likely cause climate change to accelerate rapidly and irreversibly, and could even trigger other tipping points, causing a domino effect.
Chapter: Greenland and Antarctic ice sheets (4:12)
Unfortunately, there’s one tipping point that we’re very close to crossing. Around 99% of the world’s freshwater is currently stored in the ice sheets of Greenland and Antarctica.
Remember that one of the biggest threats from climate change is rising sea levels, which is mainly due to the melting of land and sea ice near the poles. The western part of Antarctica holds enough ice to raise global sea levels by 3.3 m, or almost 11 feet.
There are two glaciers in West Antarctica that have scientists particularly worried: Thwaites Glacier, the widest glacier on Earth, covering an area the size of Great Britain, and right next to it, Pine Island Glacier, which is only slightly smaller.
Both of these glaciers have what are known as ice shelves, which are large walls of ice that float on top of the ocean and act as a ‘cork in the bottle’ to hold the rest of the ice sheet in place. But as the Earth gets warmer, the front of the ice shelves is breaking apart, causing ice to flow into the ocean faster than ever.
On top of that, both Thwaites and Pine Island lie on bedrock that’s below sea level. As warm water undercuts the ice shelves, it’s causing the glaciers to melt from below. That pushes back the point where the edge of the glacier sits on the bedrock, which causes even more ice to be lifted off the land and float on the water. That’s causing global sea levels to rise, just like adding ice cubes to a drink.
Since 2017, Pine Island has receded by about 4.5 km each year, almost double the rate in 1992. If both of these glaciers were to melt, they could raise global sea levels by more than a meter.
While we don’t know where these tipping points lie, some climate scientists believe they could be triggered if global temperatures rise by as little as 1.5 degrees. Others say Thwaites has already passed a tipping point and will collapse eventually.
Either way, the only way to prevent a total collapse of West Antarctica is to reduce our greenhouse gas emissions as quickly as possible to keep global warming to a minimum.
Chapter: The Gulf Stream (6:13)
Have you ever wondered why winters in Western Europe are so much warmer than in eastern North America? For instance, Lisbon is at almost the exact same latitude as Washington, DC, but its mean temperature in January is about 11 degrees Celsius, compared to just 3 degrees in Washington.
The answer has a lot to do with ocean currents in the Atlantic. One of these currents is known as the Gulf Stream, which carries warm water from the Gulf of Mexico up north across the Atlantic and towards Europe, where it releases heat into the atmosphere.
The Gulf Stream is part of a larger system known as the Atlantic Meridional Overturning Circulation, or AMOC. AMOC works like a global ocean conveyor belt that helps distribute heat and energy around the world. As water moves north, it becomes colder and saltier due to evaporation, making it denser. That cold water sinks deeper into the ocean near Iceland and Greenland and travels back south all the way to Antarctica and into the Indian and Pacific Oceans, where it rises back up to the surface. Eventually, it makes its way back to the Atlantic to complete a full cycle that can take roughly 1,000 years.
But scientists have discovered that the system is slowing down. It’s already about 15% weaker than it was in the 1950s, and it’s now at its weakest point in at least 1,600 years.
Climate change is making the problem worse. Remember that cold and salty water is denser, which causes it to sink, while warmer and less salty water rises. As the Earth gets warmer, glaciers are melting and rainfall is increasing. The more it rains, and the more glaciers melt, the less salty the ocean becomes. That makes the water less able to sink, and so the entire circulation slows down.
So now, the big question is: could it cross a tipping point where it shuts down entirely, just like in the Hollywood film The Day After Tomorrow?
Okay, so the movie is based on some pretty sketchy science, and the world isn’t really heading towards another ice age. But we would probably still see colder weather across much of the northern hemisphere, more frequent winter storms in Europe, drastic changes to rainfall patterns, and a half-meter sea level rise, in addition to all other impacts of climate change.
And once again, scientists aren’t sure where the tipping point lies, but we’re already seeing early signs that AMOC could be on the brink of collapse. Still, we’ve got a good chance of preventing it – if we can keep global warming below 2 degrees Celsius.
Chapter: Why we need climate action (8:44)
So, there’s a common thread running through these climate tipping points: we need to act now to stop runaway climate change. According to the UN, the world is on track for over 3 degrees of warming by the year 2100 – and world leaders are doing nowhere near enough to prevent that from happening.
In the Brazilian Amazon, deforestation has soared under President Jair Bolsonaro, who has weakened environmental protections and encouraged development in the Amazon since taking office in 2019. Brazil’s deforestation rates are now at their highest in 12 years.
And despite new climate targets from rich countries like the US, Canada, Japan and the UK, they’re still only enough to limit global warming to 2.4 degrees – not to mention there hasn’t been much in the way of actual policies to achieve those targets.
But the climate crisis won’t wait. Heatwaves are going to become much more likely in the coming decades as the planet gets hotter. And as wildfires, floods, hurricanes and other climate disasters grow more frequent and more intense, the onus is on us to act before it’s too late.
So, that’s it for today’s episode. Let us know in the comments what you think it would take to keep global warming below 2 degrees. And if you enjoyed this video, please remember to smash that like button and subscribe to our channel for more content from Landscape TV. Thank you for watching, and we’ll see you next time.
14:00 - 14:30
Poderia o desmatamento da Amazônia desencadear um ponto de inflexao?
A Amazônia e uma das florestas de chuva tropicais mas grande e com a maior biodverside do mundo – mas poderia o desmatamento a empurrar alem de um ponto de inflexao? Os scientificos acreditam que isso poderia acontecer nos proximos 20 anos, com consequencias calamitosas pelo clima. Aqui tem tudo o que se precisa saber sobre a morte regresiva da Amazonia, mais a Corrente do Golfo, a camada de gelo da Antártida Occidental e outros pontos de inflexao climaticos.
Esta sessão será em Inglês.
--
Capítulo: Introdução (0:00)
Se a floresta amazônica fosse um país, seria o sétimo maior do mundo. Abrangendo nove países da América do Sul, cobre cerca de 5,5 milhões de quilômetros quadrados, o que a torna quase o dobro do tamanho da Índia.
A Amazônia abriga pelo menos 10% de todas as espécies conhecidas em todo o planeta, com cerca de 30 milhões de pessoas de mais de 350 diferentes grupos étnicos.
É também uma de nossas defesas mais importantes contra as mudanças climáticas, armazenando até 200 bilhões de toneladas de carbono, o equivalente a cerca de cinco anos de emissões globais de carbono da queima de combustíveis fósseis.
Mas os humanos estão lentamente destruindo-a. Cerca de 18% da Amazônia já foi destruída, e muitos cientistas acreditam que podemos em breve chegar a um ponto de inflexão onde a Amazônia começa a secar e não pode mais funcionar como uma floresta tropical.
Capítulo: O Dieback (declínio) da Amazônia (0:48)
Então, o que isso significaria para seu povo, para a vida silvestre – e o resto do mundo?
Como a palavra sugere, uma floresta tropical é uma floresta predominantemente perene que recebe grandes quantidades de chuva. As florestas tropicais são encontradas em todos os continentes, exceto na Antártida, da Amazônia na América do Sul à floresta tropical do Congo na África Central e as várias florestas tropicais do sudeste da Ásia e da Nova Guiné. Elas são o lar de mais da metade das espécies conhecidas no mundo – apesar de cobrirem apenas 6% da superfície da terra
Existem dois tipos de floresta tropical: temperada e tropical, e a maior floresta tropical do mundo é – você adivinhou – a Amazônia.
A maneira como as florestas tropicais podem se sustentar é que muitas vezes se regam sozinhas. As florestas tropicais são quentes e úmidas, e essa umidade leva a chuvas frequentes e intensas. As plantas absorvem a água da chuva e a liberam de volta para a atmosfera através da evaporação e transpiração. Portanto, a chuva e a umidade ajudam a manter a floresta tropical, mas, ao mesmo tempo, a floresta tropical também ajuda a manter o clima chuvoso e úmido. Na verdade, as florestas tropicais podem gerar até 75% de sua própria chuva.
Mas o que acontece quando uma floresta tropical é cortada? O desmatamento é uma das maiores ameaças às florestas tropicais em todo o mundo. A Amazônia já perdeu 18% de sua cobertura florestal, e está perdendo 1% a cada três anos. Algumas das principais forças motrizes do desmatamento incluem exploração madeireira, pecuária, mineração e agricultura.
Os cientistas temem que a Amazônia possa em breve atingir um ponto de inflexão onde comece a secar permanentemente. Veja como isso funcionaria: menos árvores significa menos transpiração, e uma vez que a cobertura florestal caia abaixo de um certo ponto, a floresta tropical não produzirá mais chuva suficiente para se sustentar. Então, em apenas 15 a 20 anos, poderíamos ver grandes partes da Amazônia começando a se transformar de uma floresta tropical em um ecossistema muito mais seco com muito menos árvores, em um processo conhecido como ‘dieback.’
Isso liberaria enormes quantidades de dióxido de carbono na atmosfera, contribuindo para a mudança climática. Também significaria a perda da biodiversidade e dos serviços ecossistêmicos, como polinização, água potável e recreação, o que teria consequências drásticas mesmo a milhares de quilômetros de distância.
As árvores da Amazônia fornecem umidade que é levada pelo vento pelas Américas e talvez até o Centro-Oeste dos Estados Unidos. Portanto, o colapso da Amazônia pode levar a secas mais frequentes e baixo rendimento agrícola em todo o hemisfério ocidental. Essas mudanças podem causar trilhões de dólares em danos à economia global – e podem levar séculos para serem revertidas, se é que podem ser revertidas.
Capítulo: Quais são os pontos de inflexão climática? (3:24)
O dieback da Amazônia é um excelente exemplo do que é conhecido como ponto de inflexão climático: uma pequena mudança no sistema climático que pode ter consequências drásticas de longo prazo para todo o planeta.
Você pode pensar nisso como um jogo de Jenga: à medida que a temperatura da terra sobe, estamos removendo blocos da torre e colocando-os no topo, fazendo com que fique cada vez mais instável, até que, eventualmente, a torre não consiga mais se sustentar e desmorone.
Em 2019, uma equipe de cientistas do clima identificou nove pontos-chave no sistema climático, desde o dieback da Amazônia até a perda de recifes de coral até o derretimento do permafrost do ártico. Cruzar qualquer um desses limites provavelmente faria com que as mudanças climáticas se acelerassem rápida e irreversivelmente, e poderia até mesmo desencadear outros pontos de inflexão, causando um efeito dominó.
Capítulo: Mantos de gelo da Groenlândia e da Antártida (4:12)
Infelizmente, há um ponto de inflexão que estamos muito perto de cruzar. Cerca de 99% da água doce do mundo está atualmente armazenada nos mantos de gelo da Groenlândia e da Antártida.
Lembre-se de que uma das maiores ameaças das mudanças climáticas é a elevação do nível do mar, que se deve principalmente ao derretimento do gelo terrestre e marinho próximo aos polos. A parte ocidental da Antártida contém gelo suficiente para elevar o nível global do mar em 3,3 m, ou quase 11 pés.
Existem duas geleiras na Antártida Ocidental que preocupam os cientistas: a geleira Thwaites, a maior geleira da terra, cobrindo uma área do tamanho da Grã-Bretanha, e logo ao lado dela, a geleira Pine Island, que é um pouco menor.
Ambas as geleiras têm o que é conhecido como plataformas de gelo que são grandes paredes de gelo que flutuam no topo do oceano, e atuam como uma ‘rolha na garrafa’ para segurar o resto do manto de gelo no lugar. Mas, à medida que a terra fica mais quente, a frente das plataformas de gelo está se quebrando, fazendo com que o gelo flua para o oceano mais rápido do que nunca.
Além disso, Thwaites e Pine Island estão situadas em um leito rochoso abaixo do nível do mar. À medida que a água quente atinge as plataformas de gelo, ela faz com que as geleiras derretam por baixo. Isso empurra para trás o ponto onde a borda da geleira fica na rocha, o que faz com que ainda mais gelo seja levantado da terra e flutue na água. Isso está fazendo com que o nível global do mar suba; é como adicionar cubos de gelo a uma bebida.
Desde 2017, Pine Island recuou cerca de 4,5 km a cada ano, quase o dobro da taxa em 1992. Se ambas as geleiras derretessem, elas poderiam elevar o nível global do mar em mais de um metro.
Embora não saibamos onde estão esses pontos de inflexão, alguns cientistas do clima acreditam que eles podem ser acionados se as temperaturas globais aumentarem apenas 1,5 grau. Outros dizem que Thwaites já ultrapassou um ponto de inflexão e entrará em colapso eventualmente.
De qualquer forma, a única maneira de evitar um colapso total da Antártida Ocidental é reduzir nossas emissões de gases de efeito estufa o mais rápido possível para manter o aquecimento global ao mínimo.
Capítulo: A Corrente do Golfo (6:13)
Você já se perguntou por que os invernos na Europa Ocidental são muitos mais quentes no leste da América do Norte? Por exemplo, Lisboa está quase exatamente na mesma latitude de Washington, DC, ma sua temperatura média em janeiro é de cerca de 11 graus Celsius, em comparação com apenas 3 graus em Washington.
A resposta tem muito a ver com as correntes oceânicas no Atlântico. Uma dessas correntes é conhecida como a Corrente do Golfo, que transporta água quente do Golfo do México para o norte, através do Atlântico, em direção à Europa, onde libera calor na atmosfera.
A Corrente do Golfo é parte de um sistema maior conhecido como Circulação de Revolvimento Meridional do Atlântico (Atlantic Meridional Overturning Circulation – AMOC). AMOC funciona como uma correia transportadora oceânica global que ajuda a distribuir calor e energia ao redor do mundo. Conforme a água se move para o norte, ela se torna mais fria e salgada devido à evaporação, tornando-a mais densa. Essa água fria afunda mais fundo no oceano perto da Islândia e da Groenlândia e viaja de volta para o sul até a Antártida e para os Oceanos Índico e Pacífico, onde sobe de volta à superfície. Eventualmente, ele retorna ao Atlântico para completar um ciclo que pode levar cerca de 1.000 anos.
Mas os cientistas descobriram que o sistema está ficando mais lento. Já está cerca de 15% mais fraco do que na década de 1950 e agora está no seu ponto mais fraco em pelo menos 1.600 anos.
A mudança climática está piorando o problema. Lembre-se de que a água fria e salgada é mais densa, o que faz com que ela afunde, enquanto a água mais quente e menos salgada sobe. Conforme a terra fica mais quente, as geleiras estão derretendo e as chuvas aumentam. Quanto mais chove e quanto mais as geleiras derretem, menos salgado se torna o oceano. Isso torna a água menos capaz de afundar e toda a circulação fica mais lenta.
Portanto, agora, a grande questão é: será que isso pode cruzar um ponto de inflexão onde pode haver a paralisação completa da circulação, como no filme de Hollywood O Dia Depois de Amanhã?
Tudo bem, então o filme é baseado em uma ciência incompleta, e o mundo não está realmente caminhando para outra era do gelo. Mas provavelmente ainda veríamos um clima mais frio em grande parte do hemisfério norte, tempestades de inverno mais frequentes na Europa, mudanças drásticas nos padrões de chuva e um aumento de meio metro no nível do mar, além de todos os outros impactos das mudanças climáticas.
E, mais uma vez, os cientistas não têm certeza onde o ponto de inflexão encontra-se, mas já estamos vendo os primeiros sinais de que a AMOC pode estar à beira do colapso. Ainda assim, temos uma boa chance de evitá-lo – se pudermos manter o aquecimento global abaixo de 2 graus Celsius.
Capítulo: Por que precisamos de ação climática (8:44)
Há um traço comum entre esses pontos de inflexão climática; precisamos agir agora para impedir a mudança climática descontrolada. Segundo a ONU, o mundo está no caminho para mais de 3 graus de aquecimento até o ano 2100 – e os líderes mundiais não estão fazendo o suficiente para evitar que isso aconteça.
Na Amazônia brasileira, o desmatamento aumentou com o Presidente Jair Bolsonaro, que enfraqueceu as proteções ambientais e encorajou o desenvolvimento na Amazônia desde que assumiu o cargo em 2019. As taxas de desmatamento no Brasil estão agora em seu ponto mais alto em 12 anos.
E apesar das novas metas climáticas de países ricos como os EUA, Canadá, Japão e o Reino Unido, elas são apenas o suficiente para limitar o aquecimento global a 2,4 graus – sem mencionar que pouco aconteceu na forma de políticas reais para alcançar essas metas.
Mas a crise climática não vai esperar. As ondas de calor se tornarão muito mais prováveis nas próximas décadas, conforme o planeta esquenta. E à medida que incêndios florestais, inundações, furacões e outros desastres climáticos se tornam mais frequentes e intensos, a responsabilidade de agir antes que seja tarde demais recai sobre nós.
Então, é isso para o episódio de hoje. Deixe-nos saber nos comentários o que você acha que seria necessário para manter o aquecimento global abaixo de 2 graus. E se você gostou desse vídeo, lembre-se de apertar o botão de curtir e se inscrever em nosso canal para mais conteúdo da TV Paisagem. Obrigado por assistir, nos veremos na próxima vez.
14:00 - 14:30
¿Podría la deforestación del Amazonas desencadenar un punto de inflexión climático?
El Amazonas es el bosque tropical lluvioso más grande y con mayor biodiversidad del mundo — ¿pero podría la deforestación empujarlo más allá de un punto de inflexión? Los científicos creen que eso podría suceder en los próximos 20 años, con graves consecuencias para el clima. Aquí encontrará todo lo que necesita saber acerca de la muerte regresiva del Amazonas, de la Corriente del Golfo, la capa de hielo de la Antártida Occidental y otros puntos de inflexión climática.
Esta sesión será en Inglés.
--
Capítulo: Introducción (0:00)
Si el bosque húmedo amazónico fuera un país, sería el séptimo más grande del mundo.
Abarca nueve países de Sudamérica y se extiende por alrededor de 5,5 millones de kilómetros cuadrados, es decir, casi el doble del tamaño de la India.
La Amazonía alberga por lo menos el 10 % de las especies conocidas en todo el planeta, así cómo a alrededor de 30 millones de personas de más de 350 grupos étnicos diferentes.
También es una de nuestras defensas más importantes contra el cambio climático, ya que almacena hasta 200 000 millones de toneladas de carbono, que equivalen aproximadamente a cinco años de emisiones globales de carbono derivadas de la quema de combustibles fósiles.
Pero los seres humanos están acabando lentamente con ella. Cerca del 18 % de la Amazonía ya ha sido destruido, y muchos científicos creen que pronto podríamos llegar a un punto de inflexión en el que la Amazonía comience a secarse y ya no pueda funcionar como un bosque húmedo.
Capítulo: Muerte regresiva de la Amazonía (0:48)
¿Qué significaría eso para sus habitantes, para la vida silvestre y para el resto del mundo?
Un bosque húmedo, como su nombre lo indica, es un bosque de vegetación mayoritariamente perenne, es decir, siempre verde, que recibe grandes cantidades de lluvia. A excepción de la Antártida, existen bosques húmedos en todos los continentes: desde la Amazonía en América del Sur hasta bosque húmedo del Congo en África Central y los diversos bosques húmedos del Sudeste Asiático y Nueva Guinea. Y, aunque cubren solo el 6 % de la superficie de la Tierra, son el hogar de más de la mitad de las especies conocidas del planeta.
Hay dos tipos de bosque húmedo: el templado y el tropical, y el bosque húmedo tropical más grande del mundo es —¡adivinó!— la Amazonía.
Ahora bien, la forma en que los bosques húmedos tropicales se autosostienen es, a menudo, regándose a sí mismos. Los bosques húmedos tropicales son cálidos y húmedos, y esa humedad produce lluvias frecuentes e intensas. Las plantas absorben el agua de lluvia y luego la liberan a la atmósfera mediante la evaporación y la transpiración. Así, la lluvia y la humedad ayudan a mantener el bosque húmedo tropical, pero, al mismo tiempo, el bosque húmedo tropical también ayuda a mantener el clima lluvioso y húmedo. De hecho, los bosques húmedos tropicales pueden generar hasta el 75 % de su propia lluvia.
Pero ¿qué sucede cuando se tala un bosque húmedo? La deforestación es una de las mayores amenazas para los bosques húmedos en todo el mundo. La Amazonía ya ha perdido el 18 % de su cobertura arbórea y está perdiendo un 1 % adicional aproximadamente cada tres años. Entre las causas principales de ello se encuentran la tala, la ganadería, la minería y la agricultura.
Los científicos temen que la Amazonía llegue pronto a un punto de inflexión en el que comience a secarse permanentemente. Menos árboles significan menos transpiración, y una vez que la cobertura arbórea se reduzca por debajo de cierto punto, el bosque húmedo ya no producirá suficiente lluvia para autosostenerse. Entonces, en un plazo de tan solo 15 a 20 años, podríamos ver cómo grandes partes de la Amazonía comienzan a transformarse de un bosque húmedo en un ecosistema mucho más seco y con muchos menos árboles, en un proceso conocido como “muerte regresiva”.
Ello liberaría enormes cantidades de dióxido de carbono a la atmósfera, contribuyendo al cambio climático. También significaría la pérdida de diversidad biológica y servicios ecosistémicos como la polinización, el agua limpia y la recreación, lo que tendría serias consecuencias incluso a miles de kilómetros de distancia.
Ello debido a que los árboles de la Amazonía generan humedad que es transportada por el viento a través del continente americano y tal vez incluso hasta el Medio Oeste de los Estados Unidos. Por lo tanto, el colapso de la Amazonía podría provocar sequías más frecuentes y menores rendimientos agrícolas en todo el hemisferio occidental.
Estos cambios podrían ocasionar billones de dólares en daños a la economía global, y podrían tardar varios siglos en revertirse, en caso puedan ser revertidos.
Capítulo: ¿Qué es son los puntos de inflexión climáticos? (3:24)
La muerte regresiva de la Amazonía es un buen ejemplo de lo que se conoce como un punto de inflexión climático: un pequeño cambio en el sistema climático que podría tener graves consecuencias a largo plazo para todo el planeta.
Una forma de verlo es como un juego de Jenga: a medida que aumenta la temperatura de la Tierra, vamos retirando bloques de la torre y colocándolos en la parte superior, lo que hace que esta se vuelva cada vez más inestable, hasta que finalmente ya no puede sostenerse y colapsa.
En 2019, un equipo de científicos especialistas en clima identificó nueve puntos de inflexión principales en el sistema climático, desde la muerte regresiva de la Amazonía hasta la pérdida de los arrecifes de coral y el derretimiento del permafrost en el Ártico. Cruzar cualquiera de estos umbrales probablemente traería consigo una aceleración rápida e irreversible del cambio climático, e incluso podría desencadenar otros puntos de inflexión, ocasionando un efecto dominó.
Capítulo: Las capas de hielo de Groenlandia y la Antártida (4:12)
Desafortunadamente, hay un punto de inflexión que estamos muy cerca de cruzar. Alrededor del 99 % del agua dulce del mundo está almacenada actualmente en las capas de hielo de Groenlandia y la Antártida.
Recuerde que una de las mayores amenazas derivadas del cambio climático es el aumento del nivel del mar, que se debe principalmente al derretimiento del hielo terrestre y marino cerca de los polos. La parte occidental de la Antártida contiene suficiente hielo como para elevar el nivel del mar en el mundo en 3,3 m, o casi 11 pies.
Hay dos glaciares en la Antártida Occidental que preocupan particularmente a los científicos: el glaciar Thwaites, el más extenso de la Tierra, que cubre un área del tamaño de Gran Bretaña, y, justo a su lado, el glaciar Pine Island, que es solo un poco más pequeño.
Ambos glaciares tienen lo que se conoce como plataformas de hielo, que son grandes paredes de hielo que flotan sobre el océano y funcionan de manera similar a un “corcho en una botella”, manteniendo el resto de la capa de hielo en su lugar. Pero, a medida que la Tierra se calienta, el frente de las plataformas de hielo se desintegra, lo que hace que el hielo fluya hacia el océano con más rapidez que nunca.
Por si fuera poco, tanto el glaciar Thwaites como el Pine Island se encuentran sobre un lecho rocoso que está por debajo del nivel del mar. A medida que el agua tibia reduce las plataformas de hielo, ocasiona que los glaciares se derritan desde abajo. Eso hace retroceder el punto donde el borde del glaciar se asienta sobre el lecho de roca, lo que hace que aún más hielo se separe de la tierra y flote en el agua. Eso está provocando un aumento del nivel del mar en todo el mundo, algo similar a lo que ocurre cuando se agregan cubos de hielo a una bebida.
Desde 2017, el glaciar Pine Island ha retrocedido unos 4,5 km por año, casi el doble que en 1992. Si ambos glaciares se derritieran, podrían elevar el nivel global del mar en más de un metro.
Aunque no sabemos dónde se encuentran estos puntos de inflexión, algunos científicos especialistas en clima creen que podrían activarse si las temperaturas globales suben tan solo 1,5 grados. Otros dicen que el glaciar Thwaites ya ha pasado un punto de inflexión y que en última instancia colapsará.
De una u otra manera, la única forma de prevenir un colapso total de la Antártida Occidental es reduciendo nuestras emisiones de gases de efecto invernadero lo más rápido posible para mantener el calentamiento global al mínimo.
Capítulo: La Corriente del Golfo (6:13)
¿Se ha preguntado alguna vez por qué los inviernos en Europa Occidental son mucho más cálidos que en la parte oriental de América del Norte? Por ejemplo, Lisboa se encuentra casi exactamente en la misma latitud que Washington D. C., pero su temperatura media en enero es de unos 11 grados centígrados, en comparación con solo 3 grados en Washington.
La respuesta tiene mucho que ver con las corrientes oceánicas del Atlántico. Una de ellas, conocida como la Corriente del Golfo, transporta agua cálida desde el golfo de México hacia el norte a través del Atlántico y hacia Europa, donde libera calor a la atmósfera.
La Corriente del Golfo es parte de un sistema más grande conocido como circulación de vuelco meridional del Atlántico, o AMOC por sus siglas en inglés. AMOC funciona como una cinta transportadora oceánica global que ayuda a distribuir calor y energía por todo el planeta. A medida que el agua se mueve hacia el norte, se hace más fría y salada debido a la evaporación, lo que la hace más densa. Esa agua fría se hunde a mayor profundidad en el océano cerca de Islandia y Groenlandia y viaja hacia el sur hasta llegar a la Antártida y los océanos Índico y Pacífico, donde vuelve a subir a la superficie. A la larga, regresa al Atlántico para completar un ciclo completo, que puede tomar aproximadamente 1000 años.
Pero los científicos han descubierto que el sistema se está desacelerando. Ya es aproximadamente un 15 % más débil de lo que era en la década de 1950, y actualmente se encuentra en su punto más débil en por lo menos 1600 años.
El cambio climático está agravando este problema. Recuerde que el agua fría y salada es más densa, lo que hace que se hunda, mientras que el agua más cálida y menos salada sube a la superficie. A medida que la Tierra se calienta, los glaciares se derriten y las precipitaciones aumentan. Cuanto más llueve y más se derriten los glaciares, menos salado se vuelve el océano. Eso hace que el agua sea menos capaz de hundirse y, por lo tanto, toda la circulación se ralentiza.
Por ello, la gran pregunta actual es: ¿podría este sistema cruzar un punto de inflexión en el que se detenga por completo, como en la película de Hollywood El día después de mañana?
Sabemos que esa película se basa en un conocimiento científico bastante impreciso, y que el mundo realmente no va camino a otra edad de hielo. Pero sí es probable que veamos temperaturas aún más frías en gran parte del hemisferio norte, tormentas de invierno más frecuentes en Europa, cambios drásticos en los patrones de lluvia y un aumento de medio metro en el nivel del mar, además de todos los demás impactos derivados del cambio climático.
Y, una vez más, los científicos no están seguros de dónde se encuentra el punto de inflexión, pero ya estamos viendo las primeras señales de que AMOC podría estar al borde del colapso. Aun así, tenemos muchas posibilidades de prevenirlo si logramos mantener el calentamiento global por debajo de los 2 grados centígrados.
Capítulo: Por qué necesitamos la acción climática (8:44)
Todos estos puntos de inflexión climáticos tienen un denominador común: debemos actuar ya para detener el avance galopante del cambio climático. Según la ONU, el mundo está camino de llegar a más de 3 grados de calentamiento para el año 2100, y los líderes mundiales no están haciendo lo suficiente para evitar que eso suceda.
En la Amazonía brasileña, la deforestación se ha disparado con el gobierno del presidente Jair Bolsonaro, quien ha debilitado las protecciones ambientales y alentado el desarrollo en la Amazonía desde que asumió el cargo en 2019.Las tasas de deforestación de Brasil se encuentran en su nivel más alto en 12 años.
Y a pesar de los nuevos objetivos climáticos de países ricos como EE. UU., Canadá, Japón y el Reino Unido, por el momento solo son suficientes para limitar el calentamiento global a 2,4 grados, por no mencionar que no se ha hecho mucho en términos de políticas reales para alcanzar dichos objetivos.
Pero la crisis climática no espera. Las olas de calor serán mucho más probables en las próximas décadas mientras el planeta se calienta. Y a medida que los incendios forestales, las inundaciones, los huracanes y otros desastres climáticos se vuelven más frecuentes e intensos, es nuestra responsabilidad actuar antes de que sea demasiado tarde.
Eso es todo por el episodio de hoy. ¿Qué cree que se necesitaría para mantener el calentamiento global por debajo de los 2 grados? Comparta sus ideas con nosotros en los comentarios. Y si disfrutó de este video, recuerde presionar el botón “Me gusta” y suscribirse a nuestro canal para acceder a más contenido de Landscape TV. Gracias por su atención y hasta la próxima.
14:30 - 15:30
El punto de inflexión: ¿Qué significa para la vida en el planeta?
Con la conversión de bosques acercándose al 20-25 % de la cuenca amazónica, el bosque tropical más grande del mundo se encuentra cerca de un punto de inflexión. Acelerado por el cambio climático, el ecosistema y sus habitantes ya no pueden compensar la degradación provocada por la constante expansión de la frontera agrícola, la tala ilegal y la extracción de oro. Este bioma es el hogar de más de 410 grupos étnicos, el 60 % de los cuales aún permanecen en gran medida en estado de aislamiento, y es uno de los mayores almacenes de diversidad biológica del planeta, que alberga más del 10 % de las especies conocidas de la Tierra. Esta sesión plenaria busca desentrañar los hallazgos científicos relacionados con el punto de inflexión, los impulsores clave de la deforestación, los impactos y lo que esto realmente significa para quienes vivimos en la Amazonía y para todos los que dependemos de su función crucial para el clima global. Los oradores abordarán los contextos sociales, económicos y políticos de los países amazónicos y escucharemos a quienes tienen que soportar el mayor peso de los efectos inmediatos de este desastre. Reunir a las principales voces de la Amazonía en esta sesión es un llamado a la acción: tenemos una oportunidad única de catalizar el cambio en favor de la Amazonía, ahora.
AlbertoAcostaTassoAzevedo (MapBiomas)Rodrigo BoteroGarcía (Foundation for Conservation and Sustainable Development (FCDS))LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))María Alexandra MoreiraLópez (Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO))Isabel Mesquita (Global Landscapes Forum)RobertNasi (Center for International Forestry Research (CIFOR), CIFOR-ICRAF)NemonteNenquimo (Ecuadorian Amazon)Lourdes MirandaTiguayo (CONTIOCAP)JoêniaWapichana (REDE)
14:30 - 15:30
O Ponto de Inflexão: O que significa para a vida no planeta?
Com a conversão da floresta aproximando-se de 20-25% da bacia amazônica, a maior floresta tropical úmida do mundo, está próxima de um ponto de inflexão. Acelerado pelas mudanças climáticas, os ecossistemas e sua população não podem mais compensar a degradação deixada pela fronteira agrícola em constante expansão, o corte ilegal de madeira e a mineração. O bioma abriga mais de 410 grupos étnicos, 60% dos quais ainda vivem relativamente isolados, sendo um dos mais importantes armazéns globais de biodiversidade, abrigando mais de 10% das espécies conhecidas da Terra. Esta plenária vai tratar da ciência do ponto de inflexão, dos principais motores do desmatamento e seus impactos e do que tudo isso significa para aqueles que vivem na Amazônia e para o planeta, que depende de sua função essencial para o clima mundial. Os palestrantes abordarão os contextos sociais, econômicos e políticos dos países amazônicos e ainda ouviremos aqueles que têm que lidar com os efeitos imediatos deste desastre. Reunir as principais vozes da Amazônia nesta sessão é um apelo à ação: temos uma oportunidade única de catalisar a mudança para a Amazônia - agora!
AlbertoAcostaTassoAzevedo (MapBiomas)Rodrigo BoteroGarcía (Foundation for Conservation and Sustainable Development (FCDS))LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))María Alexandra MoreiraLópez (Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO))Isabel Mesquita (Global Landscapes Forum)RobertNasi (Center for International Forestry Research (CIFOR), CIFOR-ICRAF)NemonteNenquimo (Ecuadorian Amazon)Lourdes MirandaTiguayo (CONTIOCAP)JoêniaWapichana (REDE)
14:30 - 15:30
The Tipping Point - What does this mean for life on the planet?
With forest conversion fast approaching the 20-25% threshold, the Amazon basin is nearing a catastrophic tipping point. Accelerated by climate change, the biome’s capacity to store carbon is rapidly diminishing; its ecosystems – currently home to 10% of the Earth’s known species and 410 ethnic groups – are firing on all cylinders to regenerate in the face of agricultural expansion, illegal mining and logging. Unless we act soon, the world’s largest tropical rainforest could soon become a savannah-like system, catapulting the Earth’s climate into disarray.
This plenary will unpack the science of the tipping point, shed light on its drivers and frame its impacts through global to local level lenses. Panelists will explore the diverse social, economic, political and environmental dynamics of Amazonian countries, and give voice to those on the tipping point’s frontlines. Bringing together leaders from across the region, the session will close with an urgent call for action: we have a unique opportunity to catalyze collective change for the Amazon, now.
AlbertoAcostaTassoAzevedo (MapBiomas)Rodrigo BoteroGarcía (Foundation for Conservation and Sustainable Development (FCDS))LucianaGatti (Brazil’s National Institute for Space Research (INPE))María Alexandra MoreiraLópez (Amazon Cooperation Treaty Organization (ACTO))Isabel Mesquita (Global Landscapes Forum)RobertNasi (Center for International Forestry Research (CIFOR), CIFOR-ICRAF)NemonteNenquimo (Ecuadorian Amazon)Lourdes MirandaTiguayo (CONTIOCAP)JoêniaWapichana (REDE)
15:30
15:30 - 16:15
Jovens indígenas contadores de histórias de Madre de Dios apresentam curtas-metragens
20 jovens membros da comunidade indígena de Madre de Dios, no Peru, desenvolveram 20 curtas-metragens para mostrar aos legisladores e ao mundo suas próprias histórias: seu patrimônio cultural, suas necessidades, as ameaças que enfrentam, suas estratégias para proteger suas florestas e combater a crise climática. Esta sessão lançará o primeiro desses curtas-metragens que fazem parte da primeira rede de jovens contadores de histórias comunitários na época da COVID. A visualização do curta-metragem e a apresentação do cineasta serão acompanhadas dos comentários da FENAMAD (organização indígena regional), de um cineasta indígena profissional e de um especialista em políticas públicas.
PaulaAlvarado (The Tenure Facility)Peregrino ShanocuaChaeta (Native Community of Palma Real)DavidHernandez (If Not Us Then Who)VanessaRacuaLuz Britave KuakuibehueTije (Native Community of Del Pilar)NataliaVidalón (Peruvian Society for Environmental Law)
15:30 - 16:00
Jovens mulheres em ação: protegendo o direito das pessoas e da natureza
Cada vez mais mulheres jovens em toda a Amazônia e nos países da América Latina e do Caribe (ALC) estão se mobilizando para proteger sua casa, seus direitos e sua vida. Documentando o impacto de uma pandemia global, liderando protestos e batalhas legais contra a exploração excessiva da terra, ou mobilizando-se para a ação climática, elas estão desafiando o sistema para mudanças radicais. Sintonize nesse programa para ouvir duas jovens incríveis na linha de frente da ação.
EstefanìaCortez (Peruvian Youth for Climate Change (JPCC))AlexandraNarvaez (Shamecco Women's Association)NohoraQuiguantar (Tejiendo pensamiento)
15:30 - 16:15
Jóvenes indígenas de Madre de Dios presentan sus historias en corto documentales
20 jovens membros da comunidade indígena de Madre de Dios, no Peru, desenvolveram 20 curtas-metragens para mostrar aos legisladores e ao mundo suas próprias histórias: seu patrimônio cultural, suas necessidades, as ameaças que enfrentam, suas estratégias para proteger suas florestas e combater a crise climática. Esta sessão lançará o primeiro desses curtas-metragens que fazem parte da primeira rede de jovens contadores de histórias comunitários na época do COVID-19. A exibição do curta-metragem e a apresentação do cineasta serão acompanhadas dos comentários de Vanessa Racua, líder indígena da FENAMAD (organização indígena regional), David Hernández, um cineasta indígena profissional diretor do filme If not Us then Who, e Paula Alvarado, expert em políticas públicas e Diretora de Comunicação do Tenure Facility.
PaulaAlvarado (The Tenure Facility)Peregrino ShanocuaChaeta (Native Community of Palma Real)DavidHernandez (If Not Us Then Who)VanessaRacuaLuz Britave KuakuibehueTije (Native Community of Del Pilar)NataliaVidalón (Peruvian Society for Environmental Law)
15:30 - 16:00
Mujeres jóvenes en acción: protección de los derechos de las personas y la naturaleza
Cada vez más mujeres jóvenes, en la Amazonía y en todos los países de América Latina y el Caribe (ALC), se están movilizando para proteger sus hogares, sus derechos y sus vidas. Al documentar el impacto de la pandemia global, liderar protestas y batallas legales contra la sobreexplotación de la tierra, o unirse a la acción por el clima, estas jóvenes desafían al sistema en busca de un cambio radical. Sintonice este programa para escuchar a dos increíbles mujeres jóvenes que se encuentran en la primera línea de la acción.
EstefanìaCortez (Peruvian Youth for Climate Change (JPCC))AlexandraNarvaez (Shamecco Women's Association)NohoraQuiguantar (Tejiendo pensamiento)
15:30 - 16:15
Young Indigenous storytellers from Madre de Dios present short films
20 young Indigenous community members from Madre de Dios in Peru developed 20 short films to show to policymakers and to the world their own stories: their cultural heritage, their needs, the threats they face, their strategies to protect their forests and fight the climate crisis. This session will release the first of these short films that form part of the first network of young community-based storytellers in COVID-19 times. The viewing of the short film and presentation by the filmmaker, will be followed by the comments from Vanessa Racua, indigenous leader from FENAMAD (regional indigenous organization), David Hernández, a professional Indigenous filmmaker from If not Us Then Who and Paula Alvarado, Head of Communications of The Tenure Facility and international policy expert.
PaulaAlvarado (The Tenure Facility)Peregrino ShanocuaChaeta (Native Community of Palma Real)DavidHernandez (If Not Us Then Who)VanessaRacuaLuz Britave KuakuibehueTije (Native Community of Del Pilar)NataliaVidalón (Peruvian Society for Environmental Law)
15:30 - 16:00
Young women in action: protecting rights of people and nature
Increasingly, young women across the Amazon and LAC countries are mobilizing to protect their home, their rights, their lives. Whether they are documenting the impacts of the global pandemic, leading protests and legal battles against the overexploitation of their lands, or rallying for climate justice, they are challenging the system for radical change. Tune in to this Youth Daily Show to hear from two amazing young women at the forefront of the action.
EstefanìaCortez (Peruvian Youth for Climate Change (JPCC))AlexandraNarvaez (Shamecco Women's Association)NohoraQuiguantar (Tejiendo pensamiento)
16:30
16:30 - 18:00
A visão amazônica da RedParques: um compromisso para todos nós
Desde 2008, a iniciativa Visão Amazônica da RedParques promove o trabalho conjunto entre os sistemas de áreas protegidas da região, fortalecendo a gestão efetiva, a governança e a conservação da biodiversidade em um contexto de mudanças globais.
Essa sessão procura destacar a importância da cooperação técnica e da conservação colaborativa na gestão de paisagens com áreas protegidas como elementos articuladores do território onde vários atores e setores convergem, com um interesse comum: preservar esse espaço vital para a humanidade.
NiclasGottman (UE)ClaudiaMarin (Proyecto Integración de Áreas Protegidas del Bioma Amazónico (IAPA))Claudia AstridNúñez Prieto (Parques Nacionales Naturales de Colombia)VeraReis (SEMA-ACRE)AllanValverde (Centroamérica de la Comisión Mundial de Áreas Protegidas (CMAP))Petrusvan Lierop (FAO)
16:30 - 18:00
Agricultura com árvores: aprendizagem entre agricultores agroflorestais brasileiros e peruanos
Os sistemas agroflorestais possuem imenso potencial como solução baseada na natureza para o manejo sustentável da terra na Amazônia, mas enfrenta múltiplas barreiras de escala. Com base nas inovações dos agricultores tradicionais e familiares, esta sessão explora caminhos práticos para o avanço das agroflorestas no Brasil e no Peru. Representantes de cooperativas e ONGs discutirão seus aprendizados sobre como gerar valor e melhorar a subsistência, ao mesmo tempo em que restauram as funções dos ecossistemas e aumentam a biodiversidade em terras degradadas. Juntos, os membros do painel identificarão práticas que conciliam as exigências sociais, econômicas e ambientais concorrentes, e mapearão os fatores que possibilitam seu sucesso.
Leiliane MartinsBatista (Northeast PARA - Brazil)MaríaIrene Chamaya Correa (Peru)ANDREWMICCOLIS (ICRAF - World Agroforestry)Jailson AkihiroTakamaatsu (ESALQ/USP)
16:30 - 18:00
Caminhos possíveis para o manejo florestal sustentável na Amazônia
Nesta sessão, serão apresentados e discutidos os principais caminhos para alavancar o manejo florestal sustentável na Amazônia. O fio condutor sendo o Plano Estratégico do Fórum Florestal da Amazônia, que reúne 75 organizações e tem como missão de promover a governança e construção coletiva de soluções inclusivas para o desenvolvimento sustentável e o bem-viver na Amazônia, bem como a Agenda Positiva para o manejo florestal sustentável, elaborada sob liderança da Embrapa Amazônia Oriental. Os temas selecionados e pessoas convidadas vão conduzir a discussão sobre os principais elementos para o presente e futuro do manejo florestal sustentável na região.
Walelasoetxeige PaiterBandeira Suruí (Movimento da Juventude Indígena de Rondônia)DanielBentes (Associação das Concessionárias Florestais (Confloresta))AlisonCastilho (IEB, Observatório do Manejo Florestal Comunitário e Familiar)MiltonKanashiro (Embrapa Amazônia Oriental and President Embrapa Forest Portfolio Management Committee)LucasMazzei (Embrapa Amazônia Oriental)Maria MargaridaRibeiro da Silva (Resex Verde Para Sempre (Porto de Moz-PA, Brazil), Rede Mulher Florestal)FernandaRodrigues (Diálogo Florestal, Fórum Florestal da Amazônia)
16:30 - 18:00
Cultivar con árboles: aprendizaje entre agricultores agroforestales brasileños y peruanos
Los sistemas agroforestales tienen un inmenso potencial como solución basada en la naturaleza para la gestión sostenible de la tierra en la Amazonia, pero se enfrentan a múltiples obstáculos a escala. Basándose en las innovaciones de los agricultores tradicionales y familiares, esta sesión explora las formas prácticas de avanzar en la agrosilvicultura en Brasil y Perú. Representantes de cooperativas y ONGs debatirán sus aprendizajes sobre cómo generar valor y mejorar los medios de vida al tiempo que se restauran las funciones del ecosistema y se aumenta la biodiversidad en las tierras degradadas. Juntos, los panelistas identificarán las prácticas que concilian las demandas sociales, económicas y medioambientales en competencia, y trazarán los factores que permiten su éxito.
Leiliane MartinsBatista (Northeast PARA - Brazil)MaríaIrene Chamaya Correa (Peru)ANDREWMICCOLIS (ICRAF - World Agroforestry)Jailson AkihiroTakamaatsu (ESALQ/USP)
16:30 - 18:00
Farming with trees: learning among Brazilian and Peruvian agroforestry farmers
Agroforestry holds immense potential as a nature-based solution for sustainable land management in the Amazon but faces multiple scaling barriers. Drawing on traditional and family farmers’ innovations, this session will explore practical pathways for advancing agroforestry in Brazil and Peru. Representatives from cooperatives and NGOs will discuss their learnings on how to generate value and improve livelihoods, while also restoring ecosystem functions and enhancing biodiversity on degraded lands. Together, panelists will identify practices that reconcile competing social, economic and environmental demands, and map enabling factors for their success.
Leiliane MartinsBatista (Northeast PARA - Brazil)MaríaIrene Chamaya Correa (Peru)ANDREWMICCOLIS (ICRAF - World Agroforestry)Jailson AkihiroTakamaatsu (ESALQ/USP)
16:30 - 18:00
La visión amazónica de la RedParques: un compromiso de todos
Desde el 2008, la iniciativa Visión Amazónica de la RedParques, promueve el trabajo articulado entre los sistemas de áreas protegidas de la región fortaleciendo la gestión efectiva, la gobernanza y la conservación de la biodiversidad en un contexto de cambios globales.
A través de esta sesión se busca evidenciar la importancia de la cooperación técnica y de la conservación colaborativa en la gestión de paisajes con áreas protegidas como elementos articuladores del territorio en el que confluyen diversos actores y sectores, con un interés común: preservar este espacio vital para la humanidad.
NiclasGottman (UE)ClaudiaMarin (Proyecto Integración de Áreas Protegidas del Bioma Amazónico (IAPA))Claudia AstridNúñez Prieto (Parques Nacionales Naturales de Colombia)VeraReis (SEMA-ACRE)AllanValverde (Centroamérica de la Comisión Mundial de Áreas Protegidas (CMAP))Petrusvan Lierop (FAO)
16:30 - 18:00
Posibles vías para la gestión forestal sostenible en la Amazonía
En esta sesión, se presentarán y debatirán las principales formas de promover el manejo forestal sostenible en la Amazonía. El hilo conductor es el Plan Estratégico del Foro Forestal de Amazonia, que reúne a 75 organizaciones y tiene la misión de promover la gobernanza y la construcción colectiva de soluciones inclusivas para el desarrollo sostenible y el bienestar en la Amazonía, así como la Agenda Positiva para el manejo forestal sostenible, desarrollada bajo el liderazgo de Embrapa Amazônia Oriental. Los temas seleccionados y las personas invitadas liderarán la discusión sobre los principales elementos para el presente y futuro del manejo forestal sostenido en la región.
Walelasoetxeige PaiterBandeira Suruí (Movimento da Juventude Indígena de Rondônia)DanielBentes (Associação das Concessionárias Florestais (Confloresta))AlisonCastilho (IEB, Observatório do Manejo Florestal Comunitário e Familiar)MiltonKanashiro (Embrapa Amazônia Oriental and President Embrapa Forest Portfolio Management Committee)LucasMazzei (Embrapa Amazônia Oriental)Maria MargaridaRibeiro da Silva (Resex Verde Para Sempre (Porto de Moz-PA, Brazil), Rede Mulher Florestal)FernandaRodrigues (Diálogo Florestal, Fórum Florestal da Amazônia)
16:30 - 18:00
Possible pathways toward sustainable forest management in the Amazon
This session will examine key priorities for advancing sustainable forest management in the Amazon. Guided by the Strategic Plan of the Amazon Forest Forum (a collaborative platform of 75 organizations working towards the development of sustainable and inclusive solutions to environmental degradation in the Amazon region) and the Positive Agenda for Sustainable Forest Management, it will explore legal, institutional and financial mechanisms for scaling the transition from timber to non-timber forest commodity production in areas under community and family management. Drawing on practical examples, speakers will highlight the importance of co-creation and participatory governance in reconciling conservation and value creation, and discuss communities’ capacities and needs for diversifying their livelihoods and lands.
Walelasoetxeige PaiterBandeira Suruí (Movimento da Juventude Indígena de Rondônia)DanielBentes (Associação das Concessionárias Florestais (Confloresta))AlisonCastilho (IEB, Observatório do Manejo Florestal Comunitário e Familiar)MiltonKanashiro (Embrapa Amazônia Oriental and President Embrapa Forest Portfolio Management Committee)LucasMazzei (Embrapa Amazônia Oriental)Maria MargaridaRibeiro da Silva (Resex Verde Para Sempre (Porto de Moz-PA, Brazil), Rede Mulher Florestal)FernandaRodrigues (Diálogo Florestal, Fórum Florestal da Amazônia)
16:30 - 18:00
The Amazon vision of RedParques: a commitment for all of us
Since 2008, RedParques has been leading a regional effort to strengthen protected area management, governance and biodiversity conservation in the Amazon. This session will share experiences and lessons learned from the Amazon Ecosystem Conservation Vision initiative, highlight the importance of technical cooperation and collaborative conservation in protected area management and explore the role of protected areas as hubs in which multiple stakeholders and sectors converge on a common interest: to preserve biodiversity for humanity.
NiclasGottman (UE)ClaudiaMarin (Proyecto Integración de Áreas Protegidas del Bioma Amazónico (IAPA))Claudia AstridNúñez Prieto (Parques Nacionales Naturales de Colombia)VeraReis (SEMA-ACRE)AllanValverde (Centroamérica de la Comisión Mundial de Áreas Protegidas (CMAP))Petrusvan Lierop (FAO)
18:00
18:00 - 18:30
Coffee with Iliana Monterosso
Imagine you are having a coffee with an expert on gender and environmental governance, what would you ask them? During this brief session, we will have the opportunity to discuss with Dr. Iliana Monterroso and explore the need for mainstreaming policies and actions reflecting gender equality and environmental protection in the Amazon rainforest.
This session will be in Spanish.
AnalíBustos (Reserva Natural Monte Alegre & University of Buenos Aires)IlianaMonterroso (CIFOR-ICRAF)
18:00 - 18:30
Um café com a Iliana Monterosso
Imagine que você está tomando um café com um especialista em gênero e governança ambiental, o que você perguntaria para ele(a)? Durante essa breve sessão, teremos a oportunidade de discutir com a Dra. Iliana Monterroso e explorar a necessidade de políticas e ações integradas que considerem a igualdade de gênero e a proteção ambiental na floresta amazônica.
AnalíBustos (Reserva Natural Monte Alegre & University of Buenos Aires)IlianaMonterroso (CIFOR-ICRAF)
18:00 - 18:30
Un café con la Iliana Monterroso
Imagina estar tomando un café con una experta en temas de género y gobernanza ambiental, ¿qué le preguntaría? En esta breve sesión tendremos la oportunidad de conversar con la Dra. Iliana Monterroso y explorar la necesidad de incorporar políticas y acciones que reflejen la igualdad de género y la protección ambiental en el bosque tropical amazónico.
Esta sesión será en español.
AnalíBustos (Reserva Natural Monte Alegre & University of Buenos Aires)IlianaMonterroso (CIFOR-ICRAF)
18:30 - 19:30
La extinción paulatina de la Amazonía: ciencia, consecuencias y soluciones.
La selva amazónica crea y depende de sus propias precipitaciones para sobrevivir. La deforestación, el aumento de las sequías y los incendios forestales amenazan este proceso, lo que daría lugar a un "retroceso" de la Amazonía que convertiría la mayor selva tropical del mundo en un ecosistema degradado. Evitar este resultado no solo es posible, sino que además puede ser la forma más barata de mantener el carbono en los bosques. Este panel explorará la ciencia que subyace al escenario de la extinción paulatina y las formas de ampliar las estrategias efectivas y ascendentes para la gestión de los incendios. Los panelistas se basarán en una amplia investigación, así como en la experiencia de primera mano en la gestión de incendios a través de una red de colaboración de los pueblos indígenas, los agricultores y los organismos gubernamentales.
AneAlencar (Amazon Environmental Research Institute (IPAM))PauloBrando (University of California-Irvine, Department of Earth System Science)MarcelloKamaiura (Kamayura Fire Brigade)DanielNepstad (Earth Innovation Institute)CarolineNobrega (Aliança da Terra)
18:30 - 19:30
O Dieback da Floresta Amazônica: ciência, impactos e soluções
A floresta tropical amazônica cria e depende de sua própria chuva para sobreviver. O desmatamento, o aumento das secas e dos incêndios florestais ameaçam este processo, resultando em um "dieback" amazônico que transformaria a maior floresta tropical do mundo em um ecossistema degradado. Evitar este resultado não é só ele pode muito bem ser o meio mais barato de manter o carbono nas florestas. Este painel explorará a ciência por trás do cenário do "dieback" e as formas de escalar estratégias eficazes, de baixo para cima, para o manejo do fogo. Os palestrantes se basearão em extensa pesquisa, bem como na experiência em primeira mão no manejo de incêndios através de uma rede colaborativa de Povos Indígenas, agricultores e agências governamentais.
AneAlencar (Amazon Environmental Research Institute (IPAM))PauloBrando (University of California-Irvine, Department of Earth System Science)MarcelloKamaiura (Kamayura Fire Brigade)DanielNepstad (Earth Innovation Institute)CarolineNobrega (Aliança da Terra)
18:30 - 19:30
The Amazon forest dieback: the science, impacts and solutions
The Amazon rainforest creates and relies on its own rainfall for survival. Deforestation, increased drought, and wildfire is threatening this process, resulting in an Amazon “dieback” that would transform the world’s largest rainforest into a grassland-like ecosystem. Preventing this outcome is not only possible; it may well be the cheapest means of keeping carbon in the forests. This panel will explore the science behind the “dieback” scenario, and ways to scale effective, bottom-up strategies for managing fire. Speakers will draw on extensive research, as well as first-hand experience managing fires through a collaborative network of Indigenous Peoples, farmers, and government agencies.
AneAlencar (Amazon Environmental Research Institute (IPAM))PauloBrando (University of California-Irvine, Department of Earth System Science)MarcelloKamaiura (Kamayura Fire Brigade)DanielNepstad (Earth Innovation Institute)CarolineNobrega (Aliança da Terra)
20:00
20:00 - 21:30
Bamboo/Guadua Ecosystem Services and their relationship with the Amazonian livelihoods
Colombia, Ecuador and Peru are among the most biodiversity-rich regions in the world, particularly in species of bamboo native to the Americas. Communities in the region have known about bamboo’s unique socioecological benefits for more than 10,000 years, including its vital contribution to several ecosystem services of provisioning, regulation and recreation. This session, hosted by INBAR, will draw on the rich knowledge of local communities in the Amazon to discuss how bamboo can contribute to a new circular development paradigm, and reactivate the economy in the wake of COVID-19.
Infographics
Bambú como herramienta para afrontar el Cambio Climático
Publications
Análisis de los servicios ecosistémicos del bambú en Perú
Análisis de políticas y marcos regulatorios para el desarrollo del bambú en Colombia
Incentivos del bambú para la construcción
Análisis de políticas del bambú para las provincias amazónicas en Ecuador
Ecuador National Bamboo Strategy
Ecosystem service and cost benefit analysis of natural forest and mixed bamboo systems in Peru
Videos
El Arte de Tejer con Bambú en la Amazonía Ecuatoriana
Los Rostros del Bambú
Las voces del proyecto Bambuzonía
Todo sobre el bambú
Bambú en América Latina


Carlos RestrepoAgudelo (Caquetá Guadua, Colombia)DaryAguinda (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)RobertoAlulima (Ministry of Agriculture of Ecuador)ShakiraAndy (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)YanuaAtamain (Rio Soritor Native Community, Awajún, Rioja Province - San Martin Department, Peru)JaimeGuevara (Province of Pastaza, Ecuador)PabloJácome (International Bamboo and Rattan Organization (INBAR))XimenaLondoño (Colombia National Council of Guadua, Bamboo Productive Chain and its Agroindustry)MaijaPeltola (International Fund for Agricultural Development (IFAD) for Colombia, the Dominican Republic and Guyana)MarinoVelasco (Security of the Asháninka Pampa Michi Native Community, Peru)
20:00 - 21:30
Los servicios ecosistémicos del bambú/guadua y su relación con los medios de vida amazónicos
Colombia, Ecuador y Perú se encuentran entre las regiones más ricas del mundo en biodiversidad, especialmente en especies de bambúes nativos de América. Las comunidades de la región conocen desde hace más de 10.000 años los beneficios socioecológicos únicos del bambú, incluida su contribución vital a varios servicios ecosistémicos de aprovisionamiento, regulación y recreación. Esta sesión, organizada por INBAR, se basará en los ricos conocimientos de las comunidades locales de la Amazonía para debatir cómo el bambú puede contribuir a un nuevo paradigma de desarrollo circular y reactivar la economía tras el COVID-19.
Infographics
Bambú como herramienta para afrontar el Cambio Climático
Publications
Análisis de los servicios ecosistémicos del bambú en Perú
Análisis de políticas y marcos regulatorios para el desarrollo del bambú en Colombia
Incentivos del bambú para la construcción
Análisis de políticas del bambú para las provincias amazónicas en Ecuador
Ecuador National Bamboo Strategy
Ecosystem service and cost benefit analysis of natural forest and mixed bamboo systems in Peru
Videos
El Arte de Tejer con Bambú en la Amazonía Ecuatoriana
Los Rostros del Bambú
Las voces del proyecto Bambuzonía
Todo sobre el bambú
Bambú en América Latina


Carlos RestrepoAgudelo (Caquetá Guadua, Colombia)DaryAguinda (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)RobertoAlulima (Ministry of Agriculture of Ecuador)ShakiraAndy (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)YanuaAtamain (Rio Soritor Native Community, Awajún, Rioja Province - San Martin Department, Peru)JaimeGuevara (Province of Pastaza, Ecuador)PabloJácome (International Bamboo and Rattan Organization (INBAR))XimenaLondoño (Colombia National Council of Guadua, Bamboo Productive Chain and its Agroindustry)MaijaPeltola (International Fund for Agricultural Development (IFAD) for Colombia, the Dominican Republic and Guyana)MarinoVelasco (Security of the Asháninka Pampa Michi Native Community, Peru)
20:00 - 21:30
Os serviços ecosistémicos do bambu/guadua e sua relação com os meios de vida amazônicos
Colômbia, Equador e Peru estão entre as regiões mais ricas em biodiversidade do mundo, especialmente em espécies de bambu nativas das Américas. As comunidades da região conhecem os benefícios socioecológicos exclusivos do bambu há mais de 10.000 anos, incluindo sua contribuição vital para vários serviços ecossistêmicos de abastecimento, regulação e recreação. Esta sessão, hospedada pelo INBAR, contará com o rico conhecimento das comunidades locais na Amazônia para discutir como o bambu pode contribuir para um novo paradigma de desenvolvimento circular e reativar a economia na esteira da COVID-19.
Infographics
Bambú como herramienta para afrontar el Cambio Climático
Publications
Análisis de los servicios ecosistémicos del bambú en Perú
Análisis de políticas y marcos regulatorios para el desarrollo del bambú en Colombia
Incentivos del bambú para la construcción
Análisis de políticas del bambú para las provincias amazónicas en Ecuador
Ecuador National Bamboo Strategy
Ecosystem service and cost benefit analysis of natural forest and mixed bamboo systems in Peru
Videos
El Arte de Tejer con Bambú en la Amazonía Ecuatoriana
Los Rostros del Bambú
Las voces del proyecto Bambuzonía
Todo sobre el bambú
Bambú en América Latina


Carlos RestrepoAgudelo (Caquetá Guadua, Colombia)DaryAguinda (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)RobertoAlulima (Ministry of Agriculture of Ecuador)ShakiraAndy (Kiwcha Amukina Women's Association, Ecuador)YanuaAtamain (Rio Soritor Native Community, Awajún, Rioja Province - San Martin Department, Peru)JaimeGuevara (Province of Pastaza, Ecuador)PabloJácome (International Bamboo and Rattan Organization (INBAR))XimenaLondoño (Colombia National Council of Guadua, Bamboo Productive Chain and its Agroindustry)MaijaPeltola (International Fund for Agricultural Development (IFAD) for Colombia, the Dominican Republic and Guyana)MarinoVelasco (Security of the Asháninka Pampa Michi Native Community, Peru)
21:45
21:45 - 22:45
Agroecologia, Arqueologia e Antropologia : integrando passado e presente para viabilizar usos da terra sustentáveis na Amazônia do futuro
Conciliar o uso agrícola da terra para alimentação e renda com as necessidades de conservação continua sendo o maior desafio de desenvolvimento de nosso tempo. Os camponeses da Amazônia têm praticado um bom equilíbrio do manejo da natureza ao longo dos séculos, moldando e conservando as próprias funções do ecossistema amazônico do qual seu sustento depende. Esta plenária apresentará insights de pesquisas arqueológicas, antropológicas e contemporâneas sobre práticas de uso da terra na Amazônia brasileira e em territórios amazônicos de países vizinhos. Os sistemas agroflorestais integrados e as soluções técnicas camponesas da Amazônia - que se baseiam no profundo entendimento das sinergias e interações das espécies vegetais e animais das florestas e da fauna aquática - revelam importantes lições e estratégias para a agricultura atual, que exigem uma agricultura mais restauradora.
Francileia Paula deCastro (FASE Mato Grosso)Marcia MandeporaChundary (Plurinational Institute for the Study of Languages and Cultures - IPELC)Márcio Augusto FreitasMeira (Museu Paraense Emílio Goeldi)Ángel PasuyMiticanoy (Kamentsá People)Edel Nazaré deMoraes (Chico Mendes Memorial)Eduardo GóesNeves (Museum of Archaeology and Ethnology - University of São Paulo (MAE-USP))Tatiana Deane Abreu deSá (Embrapa Amazônia Oriental, Brazilian Association of Agroecology)Romier da PaixãoSousa (Federal Institute of Pará - Castanhal campus, Brazilian Association of Agroecology)
21:45 - 22:45
Agroecology, Archeology and Anthropology: integrating past and present to enable sustainable land uses in the Amazon of the future
Reconciling agricultural land use for food and income with conservation needs remains one of the greatest development challenges of our time. Indigenous, traditional and peasant communities of the Amazon have practiced a balanced model of nature use and conservation for centuries, shaping and maintaining the ecological functions on which their livelihoods depend. This session will present insights from archaeological, anthropological and contemporary research on land-use practices in the Brazilian Amazon and Amazonian territories of neighboring countries. The integrated agroforestry systems and technical solutions of Amazonian communities are based on deep understanding of the synergies and interactions of plant and animal species of the forests and aquatic fauna, and hold important lessons and strategies for today’s call for a more regenerative agricultural system.
Francileia Paula deCastro (FASE Mato Grosso)Marcia MandeporaChundary (Plurinational Institute for the Study of Languages and Cultures - IPELC)Márcio Augusto FreitasMeira (Museu Paraense Emílio Goeldi)Ángel PasuyMiticanoy (Kamentsá People)Edel Nazaré deMoraes (Chico Mendes Memorial)Eduardo GóesNeves (Museum of Archaeology and Ethnology - University of São Paulo (MAE-USP))Tatiana Deane Abreu deSá (Embrapa Amazônia Oriental, Brazilian Association of Agroecology)Romier da PaixãoSousa (Federal Institute of Pará - Castanhal campus, Brazilian Association of Agroecology)
21:45 - 22:45
Agroecología, Arqueología y Antropología: integrando el pasado y el presente para promover un uso sostenible de la tierra en la Amazonía del futuro
Conciliar el uso de la tierra agrícola para la alimentación y la generación de ingresos con las necesidades de conservación sigue siendo el mayor desafío de desarrollo de nuestro tiempo. Durante siglos, los agricultores de la Amazonía han puesto en práctica un delicado equilibrio en el uso de la naturaleza, moldeando y conservando las funciones mismas del ecosistema amazónico de las que depende su sustento. Esta sesión presentará perspectivas provenientes de investigaciones arqueológicas, antropológicas y contemporáneas sobre las prácticas de uso de la tierra en la Amazonía brasileña y en los territorios amazónicos de los países vecinos. Los sistemas agroforestales integrados y las soluciones técnicas de los agricultores de la Amazonía —que se basan en un profundo conocimiento de las sinergias e interacciones de las especies vegetales y animales de los bosques y la fauna acuática— revelan importantes lecciones y estrategias para el actual llamado a una agricultura más regenerativa.
Francileia Paula deCastro (FASE Mato Grosso)Marcia MandeporaChundary (Plurinational Institute for the Study of Languages and Cultures - IPELC)Márcio Augusto FreitasMeira (Museu Paraense Emílio Goeldi)Ángel PasuyMiticanoy (Kamentsá People)Edel Nazaré deMoraes (Chico Mendes Memorial)Eduardo GóesNeves (Museum of Archaeology and Ethnology - University of São Paulo (MAE-USP))Tatiana Deane Abreu deSá (Embrapa Amazônia Oriental, Brazilian Association of Agroecology)Romier da PaixãoSousa (Federal Institute of Pará - Castanhal campus, Brazilian Association of Agroecology)
23:00
23:00 - 00:30
Amazonia Film Festival - Q&A 1
Join us to kick off the Amazonia Film Festival with a collection of short and full-length non-fiction films about the region. Explore one of the most biologically- and culturally diverse places on the planet, and delve into its daily realities through the eyes of filmmakers from the Amazon and beyond. Enjoy and reflect on documentaries shot in Ecuador, Brazil, Colombia and Peru, all of which will be available for streaming over the three days of the GLF Amazonía conference. Finish the day with a panel discussion featuring Brazilian filmmakers Mari Corrêa and Eryk Rocha, and Ecuadorian film collective TAWNA. Moderated by Brazilian cinematographer and journalist Lorenna Montenegro, the panel will explore, among other things, the role of perspective when creating audiovisual content about the region, and the importance of protecting the Amazon Biome. Then, it’s time to sit back and enjoy a curated series of short films hosted by environment-focused streaming platform WaterBear Network. First, Survival Revolution: The Kayapo Identity will share one Amazonian Indigenous group’s perspective on development in the region. Then, Protecting Nature for Good will tell the story of a massive, big-picture approach to conserve Brazil’s Amazon that helped define a new way to protect nature; and Beautiful News: Tatiana Espinosa will zoom in on the important conservation work of a trailblazing Peruvian forest engineer.
MariCorrêa (Catitu Institute)MiguelImbaquingo (TAWNA)YandaMontahuano (TAWNA)LorennaMontenegro (Abraccine)
23:00 - 00:30
Festival de Cine de la Amazonía - Cinefórum 1
Únase a nosotros para dar inicio al Festival de Cine de la Amazonía con un conjunto de micro, corto y largometrajes de no ficción sobre esta región. Explore uno de los lugares más diversos biológica y culturalmente en el planeta, adéntrese en sus realidades a través de las miradas de realizadores amazónicos y de otras latitudes. Disfrute y reflexione con documentales rodados en Ecuador, Brasil, Colombia y Perú, disponibles durante los tres días de la conferencia GLF Amazonía. Finalice el día con un foro con los cineastas brasileños Mari Corrêa y Eryk Rocha, y el colectivo cinematográfico ecuatoriano TAWNA. Moderado por la directora de fotografía y periodista brasileña Lorenna Montenegro. El panel abordará, entre otros, el rol de la perspectiva a la hora de crear productos audiovisuales sobre la región y la importancia de proteger el bioma amazónico. Luego, es hora de sentarse y disfrutar de una serie de cortometrajes seleccionados por la plataforma de transmisión centrada en el medio ambiente WaterBear Network. Primero, Survival Revolution: the Kayapo Identity compartirá la perspectiva de un grupo Indígena amazónico sobre el desarrollo en la región. Después, Protecting Nature for Good contará la historia de un enfoque masivo y global para conservar la Amazonía de Brasil, que ayudó a definir una nueva forma de proteger la naturaleza; y Beautiful News: Tatiana Espinosa se acercará al importante trabajo de conservación de una ingeniera forestal peruana pionera.
MariCorrêa (Catitu Institute)MiguelImbaquingo (TAWNA)YandaMontahuano (TAWNA)LorennaMontenegro (Abraccine)
23:00 - 00:30
Festival de Cinema da Amazônia – Cine fórum 1
Una-se a nós para dar início ao Festival de Cinema da Amazônia com uma coleção de curtas e longas-metragens sobre a região. Explore um dos lugares com maior diversidade biológica e cultural do planeta e mergulhe em suas realidades diárias através dos olhos de cineastas da Amazônia e de outros lugares. Aproveite e reflita sobre os documentários filmados no Equador, Brasil, Colômbia e Peru, os quais estarão disponíveis para transmissão ao longo dos três dias da conferência GLF Amazônia. Termine o dia com um painel de discussão com os cineastas brasileiros Mari Corrêa e Eryk Rocha, e o coletivo de cinema equatoriano TAWNA. Moderado pela cineasta e jornalista brasileira Lorenna Montenegro, o painel explorará, entre outros assuntos, o papel da perspectiva na criação de conteúdo audiovisual sobre a região e a importância de proteger o Bioma Amazônia. Então, é hora de relaxar e desfrutar de uma série de curtas-metragens com curadoria hospedada pela plataforma de streaming com foco no ambiente WaterBear Network. Primeiro, Survival Revolution: The Kayapo Identity irá compartilhar a perspectiva de um grupo indígena amazônico sobre o desenvolvimento na região. Em seguida, Protecting Nature for Good contará a história de uma abordagem ampla e massiva para conservar a Amazônia brasileira que ajudou a definir uma nova maneira de proteger a natureza; e belas notícias: Tatiana Espinosa vai dar um zoom no importante trabalho de conservação de um engenheiro florestal peruano pioneiro.
MariCorrêa (Catitu Institute)MiguelImbaquingo (TAWNA)YandaMontahuano (TAWNA)LorennaMontenegro (Abraccine)
23:15 - 00:15
Sesión de networking rápido
Únase a nosotros para una sesión facilitada de networking informal. Guiado por menús conversacionales, usted tendrá la oportunidad de conectarse con otros participantes de la conferencia en breves sesiones en grupos.
Está invitado(a) a utilizar este menú de preguntas para iniciar una conversación:
https://drive.google.com/file/d/1mPMrm-qPzece7Qn9r1qv724f9vQbzmNQ/view?usp=sharing
Estas sesiones serán ofrecidas en español (21 Sep), inglés (22 Sep), y portugués (23 Sep).
23:15 - 00:15
Sessões rápidas de networking
Junte-se a nós para uma sessão de networking informal. Guiada por menus de conversação, você terá a oportunidade de se conectar com outros participantes da conferência em sessões de curta duração. Você está convidado a usar este menu de perguntas para iniciar uma conversa: https://drive.google.com/file/d/1mPMrm-qPzece7Qn9r1qv724f9vQbzmNQ/view?usp=sharing
Essas sessões serão oferecidas em espanhol (21 Sep), inglês (22 Sep), e português (23 Sep).
23:15 - 00:15
Speed networking
Join us for an informal facilitated networking session. Guided by conversational menus, you will have the opportunity to connect with fellow conference participants in short breakout sessions.
You are invited to use this menu of questions to spark conversation: https://drive.google.com/file/d/1mPMrm-qPzece7Qn9r1qv724f9vQbzmNQ/view?usp=sharing
These sessions are offered in Spanish (21 Sep), English (22 Sep), and Portuguese (23 Sep).